Basic dimensions

Dyskusje dotyczące spraw związanych z rysunkiem technicznym

Autor tematu
Tyka
Nowy użytkownik, używaj wyszukiwarki
Nowy użytkownik, używaj wyszukiwarki
Posty w temacie: 4
Posty: 4
Rejestracja: 28 kwie 2021, 07:45

Basic dimensions

#1

Post napisał: Tyka » 28 kwie 2021, 07:59

Z góry przepraszam jeśli takie pytanie już było.
Chce zaznaczyć na rysunku wymiary, które mają być wykonane możliwie jak najdokładniej.
Chce zastosować wymiar w prostokącie - basic dimension z różnych źródeł wyczytałem, że jest to wymiar teoretycznie dokładny, a więc jeśli oznaczam jakiś wymiar jako basic to zakładam, że wykonawca detalu ma w teorii wykonać ten wymiar w nominale ?
Natomiast powstałe ewentualne odchyłki które zmierzę na rzeczywistym detalu, zależą ode mnie czy je zaakceptuję czy oprócz wymiaru w prostokącie muszę również na rysunku uwzględnić jakieś dopuszczalne odchyłki ? - chociaż wtedy trochę się jedno kłóci z drugim.




Adi123
Specjalista poziom 2 (min. 300)
Specjalista poziom 2 (min. 300)
Posty w temacie: 3
Posty: 365
Rejestracja: 20 lis 2020, 18:00

Re: Basic dimensions

#2

Post napisał: Adi123 » 28 kwie 2021, 08:18

Ogólnie to wymiary na których Ci szczególnie zależy powinieneś tolerować np 20 + 0.02 -0 dla wykonawcy to informacja, że zależy Ci na wymiarze 20, ale odchyłka może być do dwóch setek na plusie. Jeśli nie podajesz konkretnej tolerancji, to wymiary są tolerowane wtedy albo tolerancją warsztatową, albo tolerancjami z tabelki umieszczonej na rysunku, która np. mówi że dla wymiarów od 0 do 5 mm dopuszczalna jest taka i taka odchyłka, dla wymiarów od 5 do X dopuszczalna odchyłka to Y itp.).
No jeszcze można by zrobić teoretycznie adnotację że wymiary oznaczone jakoś tam tolerować w tolerancji... (I tu musiałbyś podać tolerancję). Tyle że o ile to będzie zrozumiałe dla człowieka, to będzie to jednak moim zdaniem upierdliwe i nie do końca zgodne z normami (jak napiszesz że wymiary oznaczone wykonać np w IT7 to tokarz/frezer/technolog będą musieli sobie sami te tolerancje z tabel dobierać)


Autor tematu
Tyka
Nowy użytkownik, używaj wyszukiwarki
Nowy użytkownik, używaj wyszukiwarki
Posty w temacie: 4
Posty: 4
Rejestracja: 28 kwie 2021, 07:45

Re: Basic dimensions

#3

Post napisał: Tyka » 28 kwie 2021, 10:54

OK, ale w takim razie w jakim celu stosowane są wymiary w prostokącie i jak je rozumieć ?


Adi123
Specjalista poziom 2 (min. 300)
Specjalista poziom 2 (min. 300)
Posty w temacie: 3
Posty: 365
Rejestracja: 20 lis 2020, 18:00

Re: Basic dimensions

#4

Post napisał: Adi123 » 28 kwie 2021, 14:04

W "polskim" rysunku technicznym to w sumienie wydaje mi się, że nie jest on jakoś określony, zresztą "Basic Dimension" to tak niezbyt po polsku.
Czasami jest używany ten prostokąt (to pochodzi c ze Stanów i/lub Kanady, z tego co wiem) jako oznaczenie wymiaru nominalnego, przy wymiarowaniu położenia jakiegoś elementu, w przypadku gdy tolerancja położenia tego elementu zapisana jest zgodnie z zasadami tolerancji położenia, przy użyciu prostokątnej ramki z symbolami tolerancji.

Obrazek

Tutaj masz taki przykładowy szkic (bez osi symetrii rysunku)- zrobiłem na nim miks obu sposobów wymiarowania/tolerowania- ten wymiar w ramce mówi tyle, że pozycja otworu od górnej poziomej krawędzi nominalnie wynosi 50mm, natomiast szerokość pola tolerancji, w odniesieniu do tej ścianki to 0,1mm (realnie dopuszczalne wymiary są w takim razie od 49,95 do 50,05)

Co do wymiaru 30, to wydaje mi się, że wszystko jest jasne


Autor tematu
Tyka
Nowy użytkownik, używaj wyszukiwarki
Nowy użytkownik, używaj wyszukiwarki
Posty w temacie: 4
Posty: 4
Rejestracja: 28 kwie 2021, 07:45

Re: Basic dimensions

#5

Post napisał: Tyka » 29 kwie 2021, 09:00

Z tego co widzę, to na tym rysunku tolerancje są sprzeczne, tol pozycji osi otworu kłóci się z tolerancją wymiaru do osi 30.

Co do wymiaru w ramce chyba tutaj jest to sensownie opisane https://www.rysunektechniczny.pl/2019/0 ... r-w-ramce/

Rozumiem to tak, że konstruktor określa wymiar w ramce jako wymiar, który powinien zostać wykonany dokładnie w nominale jednak i tak zakładane jest dozwolona tolerancja. Jenak tutaj jest to opisane na przykładzie wymiarów osi, a czy również można to stosować do zwykłych wymiarów FOS pomiędzy np płaszczyznami.

Generalnie zaciekawił mnie ten temat ponieważ spotkałem się z rysunkiem rolki diamentowej, na której oznaczono wymiary punktów na powierzchni względem bazy oraz wymiary kątowe (z dokładnością do mikronów) w ramkach bez żadnej dodatkowej tolerancji.


Adi123
Specjalista poziom 2 (min. 300)
Specjalista poziom 2 (min. 300)
Posty w temacie: 3
Posty: 365
Rejestracja: 20 lis 2020, 18:00

Re: Basic dimensions

#6

Post napisał: Adi123 » 30 kwie 2021, 15:24

Sprzeczne na rysunku który wrzuciłem nie są, bo w tolerancja w ramce tyczy się bazy A, w więc wymiaru 50- dla wymiary "30" jest inna wartość tolerancji (ale tak, lepiej by wyglądało jak by było to tolerowane na jeden z tych sposobów, a nie miks obu- bo nten rysunek to tylko przykład)- po prostu pole tolerancji w którym się ma zawierać środek otworu jest kwadratem ("bo tak konstruktor założył")

Tak, konstruktor "mówi" wykonawcy, jakie jest możliwe odchylenie, i że nominał to to w ramce (swoją drogą ten sam sposób wymiarowania stosuje się i u nas, i w innych krajach- kwestią jest ramka, która chyba nie jest określona przez europejskie normy w żaden sposób- ale fakt rysunki dzięki niej są trochę bardziej przejrzyste)

Co masz na myśli mówiąc FOS ( nie znam amerykańskich norm)?
Ogólnie w "naszym rysunku" możesz tak tolerować (no kwestia samej ramki na wymiarze teoretycznie dokładnym- tego się raczej u nas nie spotyka).
Przy czym musisz pamiętać że rysunek ma być przejrzysty. Jak będziesz wszędzie wstawiał te wymiary nominalne/teoretycznie dokładne, a obok bazy wymiarów i ramki tolerancji odnoszące się do nich... To ten rysunek może się okazać bardzo chaotyczny i dość nieprzyjazny dla czytającego.


brandnew
Specjalista poziom 1 (min. 100)
Specjalista poziom 1 (min. 100)
Posty w temacie: 2
Posty: 126
Rejestracja: 23 lut 2021, 21:01

Re: Basic dimensions

#7

Post napisał: brandnew » 02 maja 2021, 15:01

Tyka pisze:Chce zastosować wymiar w prostokącie - basic dimension z różnych źródeł wyczytałem, że jest to wymiar teoretycznie dokładny, a więc jeśli oznaczam jakiś wymiar jako basic to zakładam, że wykonawca detalu ma w teorii wykonać ten wymiar w nominale ?

Wymiar teoretyczny, to znaczy że jego tolerancja jest 0,0. Przy tak określonym wymiarze tolerancja jest podawana w ramce tolerancji.
Tyka pisze:w jakim celu stosowane są wymiary w prostokącie i jak je rozumieć ?
Rozumiem to tak
Obrazek
Wymiar w ramce to wymiar idealny (taki z rysunku, np. CAD). Jest on podstawą do wyznaczenia położenia pola tolerancji, w którym powinien się znaleźć wymiar rzeczywisty (obserwowany).
Zamieszczony rysunek i podane wymiary czytam tak:
- Na rzeczywistym wyrobie opisuję prostopadłościan, którego ściany są styczne do poszczególnych boków, poczynając od boku bazowego A.
- Bazą pomiarową jest płaszczyzna styczna do powierzchni elementu oznaczona literą A w kwadracie.
- Pole tolerancji, w którym powinna znaleźć się oś otworu fi 25 znajduje się w odległości 50 mm od płaszczyzny A w kierunku dłuższego boku oraz 30 mm od płaszczyzny prostopadłej do A i stycznej do boku o długości 100 mm (umownie B).
- Pole tolerancji jest prostokątem o wymiarach 0,1 x 0,25 mm i zajmuje obszar od 49,95 do 50,05 mm od płaszczyzny A w kierunku boku 100 mm oraz od 30,0 do 30,25 mm licząc od płaszczymy B.
- Rzeczywista (zaobserwowana) oś otworu powinna znaleźć się w prostopadłościanie, którego podstawą jest pole tolerancji a wysokością grubość elementu (nie podana na rysunku).
- Ponieważ na rysunku nie podano tolerancji prostopadłości osi otworu, przyjmuje się tolerancję warsztatową, która dla wymiaru fi 25 w dokładnej klasie wykonania wynosi 0,2 mm.
Komentarze do wymiarów podanych na rysunku:
Tolerancja położenia osi otworu jest różna w zależności od kierunku: w kierunku boku 100 mm tolerancja jest 0,1 mm w kierunku boku 50 mm tolerancja położenia osi 0,25, a największa po przekątnej prostokąta pola tolerancji 0,269 mm. Tak być nie powinno.
Moim zdaniem powinno się zastosować jednolity system opisu tolerancji np. ustalić dwie bazy wymiarowe, główną A i drugorzędną B, dwa wymiary bazowe 50 i 30 mm oraz tolerancję położenia będąca okręgiem (znak ⌀ przed liczbą tolerancji). Jeśli byłaby istotna prostopadłość otworu, dodałbym trzeciorzędną bazę C. Na ostateczny wynik ma wpływ kolejność baz.
Obrazek
(Obrazek z książki Zbigniewa Humiennego "Podstawy nowoczesnej metrologii warsztatowej")


Autor tematu
Tyka
Nowy użytkownik, używaj wyszukiwarki
Nowy użytkownik, używaj wyszukiwarki
Posty w temacie: 4
Posty: 4
Rejestracja: 28 kwie 2021, 07:45

Re: Basic dimensions

#8

Post napisał: Tyka » 12 maja 2021, 11:12

Dzięki za odpowiedzi, czyli podsumowując:
Jeżeli konstruktor chce określić dokładne umiejscowienie jakiegoś elementu, najlepiej wrzucić wymiary bazowe w prostokącie (bez odchyłek) oraz tolerancję w której zawrzeć dopuszczalną odchyłkę ? Często się stosuje takie rozwiązanie przy określaniu bardzo dokładnych wymiarów ?

Tyle, że jeśli wymiar łapię względem osi innego otworu ( przykład z załącznika) wtedy konieczne są dwie bazy przy wymiarach 29,978 i 48,669 ?
Załączniki
Capture1.JPG
Capture1.JPG (25.18 KiB) Przejrzano 3341 razy
Capture.JPG


brandnew
Specjalista poziom 1 (min. 100)
Specjalista poziom 1 (min. 100)
Posty w temacie: 2
Posty: 126
Rejestracja: 23 lut 2021, 21:01

Re: Basic dimensions

#9

Post napisał: brandnew » 15 maja 2021, 00:21

Tyka pisze:Jeżeli konstruktor chce określić dokładne umiejscowienie jakiegoś elementu, najlepiej wrzucić wymiary bazowe w prostokącie (bez odchyłek) oraz tolerancję w której zawrzeć dopuszczalną odchyłkę ?

Wymiary teoretyczne w prostokątnych ramkach określają położenie pola tolerancji elementu względem powierzchni/linii bazowych. Wielkość i kształt pola tolerancji jest podana w ramce.
Z rysunku wynika, że bazą ma być oś lewego dużego otworu. Domyślam się (bo tego dokładnie nie widać), że w odległości 29,978 i 48,669 jest jakiś inny otwór, którego płożenie względem otworu bazowego jest istotne. To co narysowałeś czytam tak: w odległości 29,978 w górę i 48,669 w prawo od osi otworu bazowego znajduje się cylindryczne pole tolerancji o średnicy cylindra 0,006 mm. W tym polu powinna znajdować się oś drugiego (zależnego) otworu. Każdy element, w którym oś tego drugiego otworu znajdzie się wewnątrz cylindra tolerancji położenia będzie poprawnie wykonany.
Wątpliwości budzi przyjęcie osi otworu nietolerowanego jako bazy. Dokładność warsztatowa prostopadłości takiego otworu w klasie wykonania H wynosi 0,2 mm.
Tyka pisze: Często się stosuje takie rozwiązanie przy określaniu bardzo dokładnych wymiarów ?

Sposób wymiarowania jest też ściśle związany ze sposobem pomiaru. Podając wymiary i ich tolerancje trzeba brać pod uwagę przyrządy pomiarowe jakie będą niezbędne do sprawdzania poprawności wykonania wymiarów.

ODPOWIEDZ Poprzedni tematNastępny temat

Wróć do „Rysunek techniczny”