Ja tam dla czujników dźwigniowo-zębatych widzę taką tabelę, gdzie dla działki elementarnej 2 µm jest ±3 µm, co wydaje się logiczne:



Dalej jest tabela, która jeśli się trochę zastanowić wzbudza we mnie pewne wątpliwości.



Z postanowień ogólnych wynika, że tabela ta dotyczy: "2) czujniki mechaniczne z działką elementarną o wartości 1 µm i 2 µm, w tym czujniki sprężynowe," (w moim domyśle mikrokatory)
I z tabeli tej możemy odczytać, że dla czujnika o wartości działki elementarnej 1 µm, dla całkowitego zakresu pomiarowego czujnika ±5 µm dla przedziału 1/10 obrotu wskazówki (czy w takim razie to przedział ± 0,5 µm?) granica błędu dopuszczalnego to ± 0,5 µm. Czyli dokładność mieściła by się w rozdzielczości.
Nie chcę mi się więcej drążyć tego tematu ze względu na brak precyzji odnośnie definicji i rozbieżności w różnych publikacjach. Wydaje mi się że przytoczona wcześniej norma dotyczyła czujników z działką 0,01 mm a reszta była budowana na podstawie norm zakładowych.
Ja temat kończę, bo raczej obaj doszliśmy do konkluzji że pomiar bicia ściernicy (poza szczególnymi przypadkami) ciężko jest przeprowadzić takim instrumentarium.

Trochę mi to mentalnie nie pasowało, gdyż w czasie PRL-u czy Związku Socjalistycznych Republik Radosnych raczej niewiele było u nas rozwiązań które mogły przewyższać rozwiązania z Niemiec, Szwajcarii, USA czy Japonii. Skąd miały by się wziąć wymagania na dokładność wyższe od współcześnie obowiązujących norm? Znalazłem informację, że normą obejmującą czujniki zegarowe była: PN-M-53260:1968 Warsztatowe środki pomiarowe -- Czujniki zębate zegarowe. Norma jest już wycofana i nieaktualna, jednak nigdzie nie mogłem jej znaleźć. Na stronie PKN można ją jednak zakupić czy wypożyczyć. Byłem skłonny wydać ~8 PLN na wypożyczenie jej na pół godziny, ale odstraszyła mnie konieczność zakładania konta, jak by nie można tego załatwić tylko płatnością on-line - muszę podać im numer buta i kołnierzyka.
Dotarłem za to do innych dokumentów normalizacyjnych,które mimo że nie było to wyrażone wprost raczej o tę normę były oparte. Pierwszym z nich był następujący dokument, z którego wycinki prezentuję:





I mimo że nie przewiduje czujników o działce elementarnej 1 µm, to tabele 2 daje pojecie o dopuszczalnych odchyłkach. Nawet przeskalowanie liniowe z rozdzielczości 2 µm na 1 µm nie zbliża nas do wymagania 0,5 µm.

Drugi dokument może być w tej kwestii nieco więcej wyjaśniający.





I tu faktycznie dla działki 1 µm pojawia się dopuszczalny błąd wskazań 0,5 µm. Tyle tylko, że nie dotyczy to czujnika dźwigniowo zębatego a mikrokatora czyli działającego na innej zasadzie czujnika sprężynowego, które (zapewne nie w PRL) występowały z działką elementarną nawet 100 nm. To jednak całkiem inne przyrządy mimo podobnego sposobu prezentacji wyników to i wymagania inne.
Nie jest moim celem deprecjonowanie jakiś zapewne występujących osiągnięć tamtego okresu a jedynie zwrócenie uwagi na porównywanie jabłek z jabłkami a gruszek z gruszkami.

To musimy mieć do czynienia z inflacją wymagań co do dokładności. Może nie jest to przyrząd najwyższej możliwej klasy, ale raczej przyzwoitej i co najważniejsze w moim odczuciu do tych wartości można mieć zaufanie.



Tutaj z katalogu dopuszczalne wartości błędu wskazania



Akurat mój egzemplarz w swojej metryce ma wartości tych błędów poniżej dopuszczalnych przez wskazaną normę, ale nie jest wolny od histerezy i wartości błędu wskazania nie są poniżej 0,5 µm.
Możesz wskazać normę o której wspominasz? Czy to stara PN czy bardziej współczesna PN-EN.

orion32 pisze:...Nie mierzysz wszakże bicia w całym zakresie ,ale w wąskim odcinku kilku um.Zatem calkowity bład wskazań, jest tu nieistotny...

Racja, choć co do nieistotności miał bym osobiście wątpliwości. Dla zakresu 10 działek dokładność tego mojego czujnika jest zdefiniowana przez producenta na 2 µm. Co do histerezy do głowy przychodzi mi pomiar odcinka w którym wyniki są monotoniczne w dwóch kierunkach. Ale faktycznie dla ściernicy pomiar końcówką czujnika może być problematyczny. Pewnie sprawdziła by się jakaś metoda optyczna i rejestracja obwiedni zataczanej przez ściernicę. Dodatkowo można by się raczej spodziewać jeszcze innych wyników w warunkach dynamicznych.
I przyszedł mi jeszcze na myśl jeszcze jeden sposób. Czujnik laserowy pomiaru narzędzia Blum, Heidenhain czy Renishaw. One pozwalają na pomiar w warunkach także dynamicznych, tyle że z dokładnością i rozdzielczością pomiaru bazują na układach przesuwu osi maszyny na której są zamontowane. A maszyna z realną dokładnością poniżej 3 µm to już nie byle co. Seryjne liniały Heidenhaina to od 5 µm w górę.

Szkoda, że wygląda że się skończyło. Liczyłem, że zdążę zadać autorowi pytanie jak niedrogo w warunkach amatorskich dokonać pomiaru bicia z dokładnością 3 µm i jakimś przyzwoitym poziomem ufności. Mój poziomy czujnik dźwigniowo-zębaty Mitutoyo serii 513 z rozdzielczością 1 µm ma dokładność w zakresie pomiarowym 3 µm i histerezę 2 µm. A to początek dyskusji błędów. Chciałem się dowiedzieć czym i jak dokonać pomiarów poniżej tych 3 µm dokładności. Wygląda, że okazji już nie będę miał...