Ustawienie geometrii tokarki DIY jakie kroki

[therion]

Witam
Jestem na etapie budowy amatorskiej mini tokarki, pytanie do kolegów którzy już swoje maszynki zbudowali.
Jakie są kroki do odpowiedniego ustawienia geometrii?
Mam czujnik zegarowy, równoległość prowadnic pod wózki to sprawa oczywista, ale jak zgrać kąty prowadnice wrzeciono??

[tuxcnc]

jak zgrać kąty prowadnice wrzeciono??

Trzeba wytoczyć walec i go pomierzyć - jak będziesz miał kopniętą geometrię, to będziesz toczył stożki.
Teoretycznie można też założyć w uchwyt wzorcowy walec i go macać czujnikiem zegarowym, ale to trudniejsza metoda, bo łatwiej o popełnienie błędu (jeśli oś walca nie będzie pokrywać się z osią wrzeciona, to jakiekolwiek pomiary nie będą miały sensu).

[forestgril]

Trzeba wytoczyć walec i go pomierzyć - jak będziesz miał kopniętą geometrię

tylko nie mierzyc przetoczonego walka zamocowanego w uchwycie przejezdzajac czujnikiem zamocowanym na saniach, bo moze wyjdzie idealny . Mozna mikromierzem (50-100 pln na olx), albo odwrocic walek, tylko wtedy trzeba miec idealny uchwyt, a to rzadko jest prawda.

jest wiele filmow na YT, np u tej babki

szukac lathe levelling/aligning a moze i u Adama Maszynotwora byc, po polsku "ustawianie osiowosci"

[therion]

Mikromierz akurat jest, więc ok.
Czyli metoda wytocz popraw, wytocz znowu i do skutku? Do czasu aż z wałka 80mm zostanie ołówek:D Bo mówimy o konstrukcji własnej, więc póki co niema tam żadnej odpowiedniej prostopadłości równoległości itp.

Wrzeciono jeszcze nie jest uzbrojone w uchwyt bo nie mam tarczy zbierakowej. YT mówi przyspawaj grube koło z płyty stali i manualnie wytocz pod uchwyt. Jak mam to zrobić jeśli łoże i prowadnice na nim (robię na wózkach liniowych) nie są równoległe do osi wrzeciona? A i prostopadłość drugiej osi na przymiar stolarski więc jak dla tokarki to jest to samo co "na oko". Zawsze tarcza zbierakowa wyjdzie w stożek, a do tego płaszczyzna wklęsła lub wypukła. Trzeba na tak krzywo wytoczoną tarczę montować uchwyt później ustawić toczeniem walca geometrię i jeszcze raz przetoczyć na gotowo tarczę zbierakową??

[tuxcnc]

Mozna mikromierzem (50-100 pln na olx)

Ja polecam te: https://www.aliexpress.com/item/1005005761220034.html
Naprawdę nie mogłem w to uwierzyć, ale one faktycznie mają rozdzielczość 0,001 mm !
Rozdzielczości nie należy mylić z dokładnością, która zależy od wielu czynników, ale tutaj będziemy sprawdzać czy jest tyle samo, więc jak się będzie różnić o 0,001 mm, to taką różnicę wyłapiemy...

Tak w ogóle, to można sobie poradzić nawet bez przyrządów pomiarowych, wystarczy sobie zorganizawoć precyzyjny kątownik, np. ustawiając dwie stalowe taśmy na czymś co na pewno ma 90 ° i skręcając je ze sobą jakimś mini ściskiem.
Kątownik przykłada się do wytoczonego walca i patrzy pod światło czy idealnie dolega.
Nie mówię że to jest łatwe, ale możliwe.
Można też sobie zafundować kątomierz, na pewno się przyda i do czegoś innego https://www.aliexpress.com/item/1005006057209108.html

Dodane 7 minuty 12 sekundy:

Zawsze tarcza zbierakowa wyjdzie w stożek, a do tego płaszczyzna wklęsła lub wypukła. Trzeba na tak krzywo wytoczoną tarczę montować uchwyt później ustawić toczeniem walca geometrię i jeszcze raz przetoczyć na gotowo tarczę zbierakową??

Teoretycznie tak.
W praktyce, to uchwyt tokarski z zasady nie jest idealny.
Ja kiedyś kupiłem bardzo okazyjnie nowy uchwyt 80 i szybko się dowiedziałem dlaczego poprzedni właściciel postanowił się go pozbyć... Po prostu jakby go nie montować, to zawsze bił o parę setek...

[therion]

Mikromierz mam stary dość porządny, analogowy. Jakoś do urządzeń pomiarowych z chin nie mam zaufania. Tux testowałeś ten mikrometr, da się to skalibrować? jakiś czas temu patrzyłem na takie cuda ale doświadczenia z chińską jakością sprawiły że odpuściłem. Tak czy inaczej chcę sobie kupić, są jeszcze z wzorcami długości, takie wałeczki wzorcowe po 20 czy tam ile mm.

Uchwyt mam nowy lśniący tyle że no właśnie chiński:P zobaczymy co będzie.
Widziałem jeszcze sposób żeby oś wrzeciona była prostopadła do prowadnic na suporcie. Do tarczy zbierakowej przyczepiony prosty element, końcówka mierzona miernikiem zegarowym zamocowanym w imaku, wrzeciono obrót 180 stopni, przejazd w przód i sprawdzenie czy tyle samo. Metoda z YT więc od razu zaczynam szukać gdzie jest błąd:D

[forestgril]

Uchwyt może mieć bicie, Ale twoim celem nie jest brak bicia, Tylko ustawienie osi Wrzeciona do osi prowadnic. Na tarczy początkowo będziesz miał jakiś Stożek ale jeśli zamontujesz na tym uchwyt to możesz chwycić już dłuższy Wałek i go toczyć.
Na początku zjedziesz milimetr, Potem 0,5 mm, Ale w kolejnych iteracji jak będziesz już walczył setki więc nie zrobisz z 60 mm ołówka. Wałek musi być Gruby, 50mm+ I przynajmniej 15 cm, Co przytoczeniu do setki czy dwóch nie będzie znacząco odginać wałka. Warto przytoczyć początek i koniec na nieco szersze średnicę A w środku zostawić mniejsza o 1 czy 2mm. Wtedy szybko przejeżdżasz przez ten środek a Skupiasz się na toczeniu tylko początku i końca i dzięki temu iteracje są szybsze/krotsze.

Jak zrobisz poniżej setki na 20cm (lub zakładana dokładność), zdejmiesz sobie uchwyt i dotoczysz tarcze na płasko. Potem możesz się skupić na uchwycie i eliminacji bicia, ale to bardziej złożone, bo trzeba szczęki szlifować albo toczyć a hartowane toczymy borazonem, a toto kruche i drogie. Znajdziesz u rob renzetti albo szlifowanie u wielu innych.

[IMPULS3]

Nie da się ustawić idealnie wrzeciennika w tokarce dlatego że inaczej będzie toczyć gdy jest ono zimne a inaczej jak będzie rozgrzane. Więc ustawic należy i na zimnym i na gorącym mniej więcej tak jak byśmy chcieli ale należy dać sobie jakąś tolerancję która sama się ujawni... Bo co z tego jak będzie bardzo dobrze na gorącym a na zimnym słabo? Będzie ktoś czekał aż tokarka się rozgrzeje aby trzymała stożek? A z czasem dojdzie jeszcze ułożenie się łożysk które też będą rzutować na ustawienie...

[qqaz]

Mam czujnik zegarowy

I wystarczy. No jeszcze warto mieć kawałek równego wałka, np prowadnicy ale to nie jest warunek konieczny.
Koniecznie to jest aby średnica w miejscach pomiaru była kołowa a nie jajo.
Łapiesz ten patyk jakkolwiek, krzywo, skośnie, bez znaczenia, nawet bez uchwytu bo wsadzisz w otwór wrzeciona i ubijesz patykami byle się tylko nie ruszało. No i gdy się już obraca to jednak bicie powinno się zmieścić w zakresie pomiarowym czujnika.
Ustawiasz gdzieś przy jednym końcu, obracasz wrzecionem i wyznaczasz pozycję czujnika wokół ktrórej oscyluje bicie
Wyjdzie np 11,74 ± 1,28. Po przetłumaczeniu największa odległość na czujniku to 11,74+1,28=13,02.
Najmniejsza 10,46
Zauważ że ten wałek "pomiarowy " fikał pod czujnikiem prawie 2,5mm! to dużo ale co z tego.

Teraz przesuwasz się na drugi koniec wałka.
I tak samo wyznaczasz zakres bicia. I nie jest ważne czy średnica w nowym miejscu jest taka sama jak wcześniejsza. Byle nie było jaja.
Wyjdzie np 14,1 ± 4,7 czyli max 18,8 i min 9,4 i nie jest istotne czy te bicia są w tej samej płaszczyźnie kątowej obrotu wrzeciona. Mogą być w dowolnej czyli wałek jest w pozycji dowolnie krzywej ( to dla Tuska który nie ogarnia ale zawsze zniechęca)

To oznacza że że oś wrzeciona skrzywiona jest 14,1-11,74=2,36 mm na odcinku o który przesunąłeś się przy pomiarach.
I to w płaszczyźnie poziomej. Poprawisz, sprawdzisz czy się polepszyło.
Ale konieczne jest sprawdzenie tak samo w płaszczyźnie pionowej.
Dopiero wtedy uzyskasz faktyczną równoległość osi do prowadnicy ( o ile nie są zwichrowane -bo od tego trzeba zacząć)

Dodane 4 minuty 23 sekundy:
żebyś na palcach nie liczył kolejnego przybliżenia:
(Xmax+Xmin)/2= Xśrednie wokoło którego czujnik oscyluje

[forestgril]

Dobry sposób na pierwsze przybliżenia, praktycznie bezkosztowy! Wałek do prowadnicy można mieć za 50 zeta

Dodane 26 sekundy:
Tyko żeby pakuły były sztywne