Skoro występuje mechaniczny posuw wzdłużny i przy okazji poprzeczny to nie można jednocześnie używać posuwu i śruby. Dlatego wprowadza się blokady: jeśli załącza się posuw to nie można jednocześnie załączyć nakrętki i odwrotnie. Zapewne to zjawisko u Ciebie występuje.

Pisząc posów = posuw miałeś na myśli posuw ręczny? Bo chyba tam nie ma posuwu z napędem od śruby pociągowej. Niektóre tokarki mają nacięty wzdłuż śruby rowek wpustowy i śruba pracuje też jako wałek pociągowy. Zrób zdjęcie zamka od przodu i opisz wszystko elementy, które na nim występują bo inaczej nigdy sie nie dogadamy.

Słabo to widać na obrazku, ale może to być zamykanie nakrętki. Niektóre tokarki, zwłaszcza te starsze miały to z lewej strony. Co miałeś na myśli pisząc: wysprzęglić posuwu nie idzie? Nie można otworzyć nakrętki? Może jest zapieczona. A sam posuw ręczny jest sprawny? Zrób lepsze zdjęcia.

[ Dodano: 2013-12-07, 21:49 ]
Ja to mam czasem szczęście. Niedługo po tym gdy napisałem Ci odpowiedź, stałem przy tokarce o podobnej dacie wytworzenia i z taka samą dźwignią, która służy do zamykania i otwierania nakrętki na śrubie pociągowej. Moje wcześniejsze przypuszczenia potwierdziły się w bardzo nieoczekiwany sposób. Zrobiłem też zdjęcie:

To na początek zmierz skok śruby pociągowej. Łatwiej będzie zmierzyć długość 10 zwojów a wynik podzielić przez 10.

Zmierz skok śruby pociągowej a ilości zębów kół zmianowych możesz sam sobie powyliczać. To nie jest żadna wyższa matematyka. Warto cośkolwiek poczytać np. PORADNIK TOKARZA Dudika. Jest tam kilka stron z przykładami obliczeń.Wystarczy, że policzysz przełożenia dla kilku podstawowych gwintów metrycznych np. 1; 1,25; 1,5; 1,75; 2; 2,5 i calowych np. 11; 14; 19 i 28 zwojów na cal.