W obronie ruchomej bramy:
Ruchoma brama ma pewne zalety - np. można lepiej dostroić maksymalne osiągi pustych przelotów, bo silniki nie muszą rozpędzać przedmiotu/imadła/co tam jeszcze na stole się znajdzie; ponadto można przyczepić do stołu element znacznie wystający poza maszynę (mój rekord to coś około metra zwisającej dechy) i podeprzeć go byle czym, co przy ruchomym stole jest niemożliwe. Kolejną (niekiedy ważną) zaletą ruchomej bramy jest mniejsza konstrukcja - przy ruchomym stole maszyna się znacznie wydłuża - w przypadku mojej maszyny był to czynnik decydujący o wyborze konfiguracji z ruchomą bramą.
Niektóre konfiguracje z ruchomą bramą pozwalają wysunąć wrzeciono poza stół - wtedy można na froncie maszyny dorobić mały pionowy stolik, do którego można przyczepiać wysokie elementy - w ten sposób można np. obrabiać fronty długich a wąskich obudów czy też robić wpusty na końcach desek.
Czy ruchomej bramie napędzanej jedną śrubą bardziej grozi przekoszenie, niż ruchomemu stołowi? To już wyłącznie kwestia ustawienia wałków i łożysk. Jeżeli będą miały taki sam rozstaw, jak przy ruchomym stole, to nie powinno być większych przekoszeń. Oczywiście to nam wydłuży maszynę.

Widzę, że na tym forum rzeczywiście kult stałej bramy jest
Da się i z ruchomą bramą zrobić dokładnie, ale niech kolega się sam ze sobą dogada: czy to ma być 0.01 czy 0.05 - w pierwszym wypadku raczej wałki odpadają; zalecałbym HIWINy.
W drugim można i na wałkach.

4. Jak najsensowniej połączyć w Osi X nakrętkę śruby kulowej z ramionami bramy opartymi na wałkach precyzyjnych?

Śruba (może być 16x5), ale nie jedna, tylko dwie - po jednej z każdej strony. Wtedy nie ma problemu z montażem nakrętki. Śruby powinny być połączone mechanicznie np. pasem HTD, koniecznie na dużych kołach (dla koła o średnicy 80mm rozciągnięcie pasa o 0.5mm da max. 0.01mm różnicy położenia liniowego boków bramy - do tego jest duża dźwignia, więc pasek nie będzie się chętnie rozciągał). Jestem przeciwny sprzężeniom elektrycznym czy elektronicznym. Skoro napęd jest dwustronny, to brama nie musi być połączona pod stołem, co znakomicie upraszcza i usztywnia konstrukcję ramy (można dać grubą i solidą ramę, pod którą nic nie będzie jeździć).

Brama frezarki - konstrukcja aluminiowa - zwiększy drgania z racji mniejszej masy, ale będzie lżejsza w prowadzeniu dla osi X - czy może iść w stalową? Myślałem o wyfrezowaniu ramion bramy z jednolitego kawałka aluminium, następnie skręcenia "solidnymi" plecami.

Aluminiowa nie wyjdzie szczególnie lżejsza - materiał musi być gruby.

Bramie nadadzą sztywności wałki precyzyjne prowadzące oś Y.

Żarty na bok. Brama musi być sztywna sama z siebie. Jak ma być aluminium, to walnąć formatki z blachy 20 albo 30mm na boki i na plecy. W takim materiale nie będzie też problemu z wykonaniem gwintu M8 czy M10 do solidnego skręcenia konstrukcji.

(ew. Z dostanie jeden wałek z racji krótkiego skoku)

Że jak to niby ma działać? Wałki muszą być co najmniej 2 - zawsze. Łożyska muszą być po 2 na wałek.

Uwagi ogólne o ruchomych bramach: przy szerokości bramy ~700mm (tyle wynika zakresu roboczego) rozstaw łożysk bramy wzdłuż wałków prowadzących powinien wynosić ze 300mm. Na bramie zalecałbym zastosowanie po 3 łożyska na stronę.