Andrzej 40 pisze:Oczywiste, że impulsy będą na wejściu stabilizatora a nie na wyjściu. Pytanie, jak długo układ i styki to wytrzymają. Przełączanie 15A wymaga raczej styczników a nie przekaźników, impuls prądowy doładowania kondensatora w momencie przełączania będzie wielokrotnie większy.

Koledzy takie rozwiązania stosuje się w profesjonalnych zasilaczach. Z tymi stycznikami to przesada. Mamy tu niskie napięcia, prąd nie mały, ale przekaźniki samochodowe są na 25A i więcej. Muszą długo wytrzymać. Poza tym nikt nie będzie w kółko wachlował potencjometrem do regulacji napięcia od 0 do 60.

Przerabiałem sterownik teł fotograficznych z wersji elektrycznej na sterowaną pilotem. Są tam silniki pobierające przy przewijaniu po 4A , a często i więcej. Pracowało to wcześniej przez 20 lat na przekaźnikach o wytrzymałości 4A. Do przeróbki użyłem tych samych przekaźników. Teraz pracuje to już 5 lat. Mamy 25 lat pracy w warunkach znacznie gorszych niż w zasilaczu (podczas sesji przekaźniki przełączają pewnie co najmniej kilkaset razy) i do tego na granicy wytrzymałości.

[ Dodano: 2010-04-09, 17:20 ]
Pukury schemat. Oznaczyłem kolorami żeby łatwiej był analizować.

Andrzej 40 pisze:I czy przewidujesz przełączanie pod obciążeniem. Będą potężne impulsy prądowe i napięciowe.
Twoje objaśnienia " dla 12 => 22" interpretowałem jako odczep 22V do stabilizacji 12V, stąd to pytanie.

Ten regulator/stabilizator jaki chce zastosować autor wątku wymaga napięcia wejściowego min o 10V większego niż wyjściowe. Dlatego dałem taki przykład. Przełączanie musi działać pod obciążeniem lub bez niego. Regulujesz napięcie płynnie, a odczepy są przełączane skokowo. To jest jak automatyczna skrzynia biegów w samochodzie. Regulujesz napięcie i w pewnym momencie dochodzisz do granicznej mocy strat dla tranzystorów mocy - w tym momencie (lepiej wcześniej) zmieniasz odczep - moc strat spada itd. Takie rozwiązanie stosuje się w zasilaczach. Skoków napięcia nie ma, bo masz stabilizator i kondensatory .

Pukury zwarcie nie nastąpi, pisałem 2 wątki wyżej. Trzeba przenieść/dodać styki rozłączające w szereg z załączającymi niższych progów.

U mierzone to napięcie za stabilizatorem, przed jest przecież nieregulowane. Progi trzeba policzyć, podałem tylko przykład. Rozwiązania z przekaźnikami stosuje się w zasilaczach i się sprawdza. Nie analizowałem tego pod tym kątem co Ty, ale jak już trzebaby to uwzględnić co piszesz, to jest na to sposób. Przeniesienie styków rozłączających przekaźnik (lepsze byłoby dodanie dodatkowych) w szereg ze stykami załączającymi odczepy niższego progu. Wtedy nie straszne żadne opóźnienia

Rezygnacja ze stabilizacji napięcia nic tu nie zmieni. Stabilizacja jest tu przy okazji regulacji (jeden mały układ).

Andrzej 40, po pierwsze progi nie są co 0,1V tylko co kilka V (czy tam ma być ich 10 to trzeba policzyć - raczej mniej) - a po drugie ryzyko załączenia dwóch nie istnieje, bo wyższy próg odłącza niższy (a odłączenie następuje wcześniej niż załączenie nowego). Reszta niuansów w ogóle w takim układzie jest nieistotna. Progi ustawiasz np. dla napięcia do 12V -> 22V, do 20V -> 32V, do 30V -> 42V itd. Jak tranzystor się przepali to po prostu przy tym progu zasilacz odłączy napięcie. Tranzystor to nie żarówka - obciążony ułamkiem prądu znamionowego może pracować kilkadziesiąt lat.

[ Dodano: 2010-04-09, 01:26 ]
Dolce na tym schemacie są progi działające na konkretne napięcia, a brakuje progu "0" - czyli przekaźnika podłączonego tak jak pozostałe, tylko bez tranzystora (ta końcówka podłączona do kolektora idzie do masy i oczywiście styk rozłączający z 1 progu też musi być). Przekaźnik załączony na stałe (będzie działał od 0 do napięcia ustawionego na 1 progu).

Czy można pobrać więcej? Można, tylko uzwojenie przewidziane na 2A długo większego prądu nie pociągnie. Po prostu się spali. W autotransformatorze maksymalny prąd na wyjściu jest jeden. Jak pisze, że 2A to tylko tyle można (tu nie chodzi o to że więcej nie wydoli, tylko o to, że się spali). Czyli taki co ma 500VA w połowie skali ma 250VA, w 1/4 125VA.

Transformator ma przekładnie (wynikającą z bilansu mocy - Pwe=Pwy) i jak zmniejszasz napięcie na wyjściu to możesz pociągnąć większy prąd. Aby tylko zachować bilans mocy. Oczywiście im większy prąd tym grubszy drut musi być na wtórnym. Jak nie zachowasz tego bilansu i nawiniesz wtórne "płaskownikiem" to po przekroczeniu mocy maksymalnej, spalisz pierwotne bo tam będzie za cienki drut.

Zmniejszając napięcie uzwojenia pierwotnego, musisz zwiększasz prąd jeśli chcesz przenosić moc znamionową, tylko uzwojenie pierwotne tego nie wytrzyma (ta sama moc przy mniejszym napięciu to większy prąd).

Jakbyś chciał uzyskać prąd 16A przy 30V w układzie autotransf.-transf. musiałbyś użyć transformator 1000VA i taki autotransformator.

Musisz zachować bilans mocy, jak podłączasz transformator 500VA to do autotransformatora 500VA. Jak dasz Autotransformator 400VA to przy maksymalnych prądach na wyjściu transformatora przeciążysz autotransformator.

Jeśli chodzi o transformator, to czy masz 60V 8A, czy 30V 16A jest to jedno i to samo - liczy się moc. Prąd na pierwotnym liczysz tak samo tylko tu napięcie jest sieciowe. Tylko teraz widzę tu pewien problem, bo jak zmniejszysz autotr. nap. do 120V to jak pociągniesz na pierwotnym 16A przy 30V spalisz uzwojenie pierwotne. Dlaczego? Bo przy transformatorze 500VA maksymalny prąd uzwojenia pierwotnego to 2A - a przy 120V i obciążeniu j.w, popłynie 4A.

Wniosek z tego taki, że autotransformator nie zda tutaj egzaminu, bo ze spadkiem napięcia spada przekazywana moc (bezpieczna dla jego uzwojeń). Zmniejszenie napięcia pierwotnego też nie będzie bezpieczne dla transformatora (dla zakładanych prądów na wtórnym).

Drugi schemat jest ok i oczywiście tylko to jest potrzebne do przełączania. Stabilność wystarczająca, a wpływ temperatury znikomy. Wszystkie elementy będą pracować w tym samym miejscu - w jednej temperaturze. Ustawione napięcia wynikają z proporcji, które się nie zmienią nawet jak ogrzejesz czy oziębisz układ.

Niezależne uzwojenia możesz połączyć zawsze szeregowo, a równolegle tylko te o identycznym napięciu. Zwróć uwagę na transformatory toroidalne dużej mocy, zwykle uzwojenie wtórne jest nawinięte 2,3 a nawet 4 drutami połączonymi na wyjściu. Można je rozdzielić i uzyskasz niezależne uzwojenia (tylko o mniejszej wydajności pradowej)

Dolce pisze:Hmm.
Ezbig, jakie powinny być te przekaźniki ? Na jakie napięcie powinny pracować i ile powinny wytrzymywać styki (czy 17A, jeśli taki jest maksymalny prąd uzwojenia wtórnego transformatora) ? Jakie zastosować konkretnie tranzystory oraz o jakiej wartości potencjometry oraz rezystory pomiędzy bazą a potencjometrem ?

1. Przekaźniki raczej jakieś samochodowe - są tanie i wytrzymują duże prądy - na 25A (musisz dać trochę zapasu, bo tak na styk to jeszcze styki ci się zespawają )
2. Napięcie przekaźników, jak użyjesz samochodowych, to wiadomo 12V, ale dasz inne przekaźniki to musisz się do nich dostosować. Tylko zasil je z oddzielnego źródła (transformatorka z prostownikiem lub oddzielnego uzwojenia), bo jak użyjesz któregoś odczepu to możesz mieć nieprzewidziane reakcje
3. Tranzystory dowolne, ale musisz sprawdzić ile prądu pobiera cewka przekaźnika. Zwykle od 20mA, a typowo 80-120mA. Takie samochodowe mogą pobierać powyżej 100mA. Przykładowo max Ic dla: BC547-100mA, BC516-400mA, BC327-800mA
4. Rezystor na wejściu daj 10k, potencjometry 1k i przy bazach 1k.

Andrzej 40 autotransformator będzie najprostszym rozwiązaniem, ale czy najtańszym? Zobacz ceny autotransformatorów tej mocy. Nie sądzę, żeby układ z przekaźnikami był strzelaniem z armaty do komara. Albo budujemy zasilacz, albo prostownik z regulowanym napięciem. Jak zasilacz to autotransformator odpada, ryzyko uszkodzenia gwarantowane. Przekaźniki są po to, żeby układ działał według założeń (automatycznie) i ryzyka uszkodzenia z powodu strat mocy nie było. Koszt kilku przekaźników i tranzystorów, będzie ułamkiem ceny autotransformatora.

Masz rację Leoo rysowałem to na szybko - zabrakło rezystorów między bazą, a ślizgaczem potencjometrów i masę tego dzielnika trzebaby zamienić z napięciem mierzonym - tylko taki układ faktycznie do tranzystorów się nie nadaje (potrzebne większe wzmocnienie), bo przy małych napięciach będzie źle działał. Co do łączenia, czy można - można i tranzystory tak łączyć Sprawdziłem to w arkuszu kalkulacyjnym i trochę kłopotliwy w zestrojeniu jest taki układ, więc odpada.

Poprawiony schemat w poniższej wersji będzie ok. Potencjometrami kalibrujesz progi (zaczynając od Pr1 - najniższego). Robisz to przy zasilaczu bez obciążenia, podłączonym do ostatniego najwyższego napięcia. Potem łączysz odczepy przez przekaźniki i możesz przetestować pod obciążeniem i bez.