w przypadku toczenia jako uchwyt samocentrujacy przewaznie sluzy uchwyt trojszczekowy lub uchwyt czteroszczekowy. moze on byc zaciskany recznie, poprzez pokrecanie kluczem lub automatycznie porzez silownik. sa tez podobno uchwyty sterowane elektrycznie. wynik zawsze jest ten sam: szczeki uchytu mocuja przedmiot poprzez zsuwanie sie (walki) lub rozsuwanie sie (otwory)
innym rodzajem uchwytu samocentrujacego jest tulejka rozprezna ktora wsuwa sie w stozek wrzeciona tokarki. na drugim koncu ma ona gwint w ktory wkreca sie od tylu trzpien, powodujac jej zaciskanie w stozku wrzeciona obrabiarki. za pomoca tulejki rozpreznej mocuje sie przedmioty o niewielkich srednicach, osobiscie nie widzialem wiekszej niz 25mm , duzo wieksze spotyka sie rzadziej bo i wieksze przeloty wrzecion niz 40mm sa juz rzadkoscia.
mocowanie przedmiotu przy pomocy uchwytu samocentrujacego i dodatkowe podparcie klem konika stosuje sie w przypadku toczenia dluzszych detali, zeby zwiekszyc sztywnosc ukladu obrabiarka-narzedzie-przedmiot obrabiany. dla przykladu jesli bys toczyl walek o sredniy 20mm wysuniety z uchwytu na 100mm to przy stosoowaniu normlanych parametrow skrawanie wykdzie co stozek rozszerzajacy sie w kierunku konika, co jest spowodowane odksztalcaniem sie materialu w trakcie obrobki. w tym wypadku zastosowanie konika pozwoli na unikniecie tego problemu. inna sprawa jest tloczenie znacznie dluzszych przedmiotow, kiedy nawet zastoswanie podparcia klem konika nie zapewnia dostatecznej sztywnosci powodujac toczenie pwoierzchni beczkowej zamiast wlacowej. dzieje sie tak dlatego, bo przedmio zachowuje swoja sztywnosc tylko w okolicach punktow podparcia, a srodek jest odpychany przy obrobce przez narzedzie. w taki wypadku stosuje sie ruchoma zamocowana do loza suportu poprzecznego. podtzrymka ma ksztalt pierscienia (zamkniety lub czesciowo otwarty) na ktorego obwodzie umieszczone sa rolki majace mozliwosci promieniowego przesuwania. rolki nalezy ustawic tak, by kazda z nich podpierala walek uniemozliwiajac jego odksztalcanie sie. jest to czynnosc dos czasochlonna, kada rolke ustawia sie osobno, w trakcie za pomoca czujnika zegarowego sprawdza sie, czy nie przeginamy walu.
podtzrymke stala mocuje sie do san wzdluznych tokarki i nie ma ona mozliwosci przesuwania sie wraz z suportem (chyba , ze sie poluzuje sruby, ale to bez sensu). podtrzymke stala stosuje sie gdy chcemy obrobic tylko niewielkie fragmenty na koncach dlugiego detalu o srednicy wiekszej niz przeloty wrzeciona.
toczenie w klach:
wrzeciono wyposazone jest w kiel (przewaznie staly, czyli nieobrotowy) ktory sluzy do podparcia przedmiotu. z drugiej strony przedmiot podparty jest klem konika. rozwiazanie na tokarkach stosowane sporadycznie, za to czesto spotykane w szlifierkach. obrobka w klach pozwala na wykonanie skrwania z jednego zamocowania na calej powierzchni walcowej przedmiotu. w przypadku uchwytow trojszczekowych jest to niemozliwe, bo czesc detalu zawsze jest tzrymana przez uchwyt, chyba, ze detal jest duzy i da sie go zlapac za otowr. aby przekazac na przedmio obrabiany ruch obrotowy stosuje sie rozmaite roziwazania, ale dwa najpopularniejsze to zabierak "sercowka" (w przypadku wrzeciona z klem stalym) lub zabierak czolowy w przypadku wrzeciona z klem obrotowym. sercowka to elemnt majacy ksztal palka z podluznym otworem, z jednj strony wkreca sie w neigo srube pozwalajaca na unieruchomienie go na przedmiocie. sercowka zahacza swoim drugim koncem o palec wystajacy z tarczy zabierakowej wrzeciona i w ten sposb przekazywany jest ruch obrotowy. natoamist zabierak czolowy wyglada podobnie jak zwykly kiel staly, tyle, ze na obwodzie ma sprezyscie zamocowanych kilka dodatkowych zebow wzrynajacych sie w czolo detalu i przekazujacych mu w ten sposob ruch obrotowy.
zdjecia tychw szystkich detali najlatwiej znalezc na allegro w dziale z urzadzeniami przemyslowymi